استرس نتيجه واكنش‌‏هاي  جسمي، عاطفي، ذهني و رفتاري ما در برابر فشارهايي است كه از دنياي بيروني به ما وارد مي‏‌شود. بدن هوشمند و شگفت‌انگيز ما، هميشه در تلاش است در برابر فشارهايي كه از راه‏‌هاي مختلف و از محيط بيروني به ما وارد مي‏‌شود خود را تطبيق دهد و به سطحي از تعادل برسد. تا زماني كه اين تلاش وجود دارد و تطبيق صورت نگرفته است، استرس را تجربه مي‏‌كنيم.

زندگي بدون استرس تقريباً غير ممكن است و همه ما براي ادامه زندگي نياز به مقدار كمي‏ از استرس داريم. افرادي كه به خاطر برخي از رويدادهاي زندگي مانند مرگ والدين يا ازدواج در معرض استرس قرار مي‏‌گيرند و آن را از سر مي‌‏گذرانند در برابر رويدادهاي استرس‌‏زاي با درجه پايين‏‌تر مقاومت بيشتري دارد و منطقي تر برخورد مي‏‌كنند. اما اگر ميزان استرس از كنترل ما خارج شود سلامتي ما در معرض خطر قرار مي‏‌گيرد.

تفاوت فشار كار با استرس

عده‌اي استرس را با فشار كار اشتباه مي‏‌گيرند در حالي كه فشار كار به معني استرس نيست. همه ما ممكن است فشار كار را تجربه كنيم كه پس از آن فرصتي را براي استراحت و تجديد قوا لازم داريم. اگر چنين فرصتي از ما گرفته شود، اگر نتوانيم به اندازه كافي بخوابيم، تفريح كنيم و به امورات شخصي خود برسيم آن وقت است كه استرس را تجربه خواهيم كرد.

دلايل استرس چيست؟

استرس مي‏‌تواند دلايل زيادي داشته باشد. اما مهم‏ترين عوامل به وجود آورنده استرس عبارتند از:

•  ناكامي ‏و درماندگي

• كشمكش، ناسازگاري و تعارض

• فشارهاي كاري و عدم استراحت كافي براي تجديد قوا

• شرايط محيط كار (صداي زياد، شرايط جوي نامطلوب، روشنايي كم يا زياد، آلودگي هوا)

• نداشتن امنيت شغلي

• ساعات كار طولاني

• دوري از خانواده و خويشاوندان

• عدم تناسب توانايي‏‌ها با كار

استرس چه نشانه‏‌هايي دارد؟

به طور كلي مي‏‌توان نشانه‏‌هاي استرس را در چهار گروه زير تقسيم كرد:

1-  نشانه‏‌هاي ذهني

مشكلات حافظه، مشكل در تصميم‏‌گيري، ناتواني در تمركز فكر، منفي‌نگري، تكرار بعضي كارها و حرف‏‌ها، قضاوت ضعيف، نديدن واقعيت‏‌ها

2-  نشانه‏‌هاي عاطفي

حساسيت زياد نسبت به برخي مسائل، بي قراري و اضطراب، افسردگي، عصبانيت و پرخاشگري

3-  نشانه‌‏هاي جسمي

سردرد، مشكلات گوارشي، درد عضلاني، اختلال خواب، خستگي، درد قفسه سينه، فشار خون بالا، كاهش يا افزايش وزن، آسم يا تنگي نفس، مشكلات پوستي

4-  نشانه‌‏هاي رفتاري

پرخوري يا كم خوري

خواب زياد يا كم

كناره‌گيري از جمع

عدم پذيرش مسئوليت

مصرف زياد سيگار، الكل، مواد و برخي داروها

دندان ساييدن و يا فشار فك‏‌ها روي هم

انجام كارهاي عجيب مثل خريدن يك كالاي گران و غيرضروري

از دست دادن خلق و خوي خوب

آيا شما هم استرس داريد؟

همه ما در زندگي و محيط كار خود استرس را تجربه مي‌‏كنيم. ممكن است تعداد و مدت زمان اين تجارب متفاوت باشد. در زندگي 10 رويداد مهم وجود دارد كه بيشترين استرس را به انسان‏ها وارد مي‏‌كند. اين 10 رويداد عبارتند از:

1- مرگ والدين يا يكي از اعضاي خانواده

2- طلاق

3- جدايي از والدين يا فرزندان

4- زندان

5- مرگ يكي از اعضاي اقوام نزديك

6- حوادث و بيماري هاي خطرناك

7- ازدواج

8- اخراج از كار

9- تغيير شغل

10- بازنشستگي

ممكن است براي شما يك يا چند رويداد از موارد مذكور پيش آمده باشد. در اين صورت بايد بگوييم شما بيشترين استرس‏‌هايي كه يك انسان عادي در طول عمرش مي‌‏تواند داشته باشد را تجربه كرده‌ايد. 

1396/10/14
1031